strona główna aktualności

Skargę do Trybunału wniosła obywatelka Szwecji, wobec której w 2004 r. urząd podatkowy wszczął postępowanie podatkowe w sprawie nienależnych zwrotów podatku VAT. Skarżąca miała je wyłudzić w związku  z prowadzoną działalnością gospodarczą. Rok później, wobec tych samych faktów wszczęto przeciwko niej postępowanie karne.

W 2008 r. sąd szwedzki skazał skarżącą za oszustwo podatkowe, natomiast uniewinnił ją od zarzutu przestępstw podatkowych, nie udowodniono bowiem, że wiedziała o nieprawidłowościach w składanych deklaracjach podatkowych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, którą prowadziła razem z mężem.

Bardzo istotne na gruncie rozpatrywanej przez Trybunał sprawy jest to, że równolegle do postępowania karnego toczyło się postępowanie podatkowe, w ramach którego skarżącej nakazano uiszczenie dopłaty dodatkowej. Podatniczka podniosła przed Trybunałem zarzut, iż stanowi  to naruszenie zakazu ponownego sądzenia lub karania, chronionego w art. 4 protokołu nr 7 do Konwencji o prawach człowieka. 

Trybunał przychylił się do argumentacji podatniczki i stwierdził, że miało miejsce naruszenie praw podstawowych. Trybunał wskazał, że postępowanie podatkowe powinno zostać uznane za postępowanie karne dla celów art. 4 protokołu nr 7. Zarówno bowiem postępowanie podatkowe, jak i postępowanie karne dotyczyły tego samego przestępstwa w rozumieniu przywołanego artykułu, przy czym postępowanie karne zakończyło się w grudniu 2008 r. prawomocnym wyrokiem uniewinniającym, a postępowanie podatkowe zakończyło się dopiero w październiku 2009 r. wymierzeniem sankcji pieniężnej, od której podatniczka bezskutecznie odwoływała się do sądu.

Trybunał wskazał, że art. 4 protokołu nr 7 dotyczy nie tylko podwójnego karania, ale także podwójnego sądzenia za to samo przestępstwo. W niniejszej sprawie zaś, przez prawie trzy i pół roku, prowadzone były równolegle dwa postępowania dotyczące tych samych okoliczności faktycznych a każde z tych postępowań należało do kompetencji innych organów i  sądów oraz toczyło się na podstawie innych przepisów. Ponadto ich rozstrzygnięcia stały się prawomocne w innym terminie. Sam w sobie fakt ten nie stanowi naruszenia ww. artykułu protokołu, jednakże decydujące jest, że postępowanie podatkowe nie zostało zakończone po uprawomocnieniu się wyroku uniewinniającego skarżącą od zarzutu popełnienia przestępstwa podatkowego, a wymierzona jej wcześniej sankcja pieniężna nie została uchylona, bowiem postępowanie prowadzone przez organy podatkowe toczyło się dalej przez blisko 10 miesięcy. Ta okoliczność okazała się być wystarczająca dla uznania przez Trybunał, że skarżąca była ponownie sądzona za ten sam czyn, co stanowi naruszenie art. 4 protokołu nr 7 do Konwencji.