strona główna aktualności

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu: „Stosowanie zasady in dubio pro tributario w zakresie wykładni prawa ma przede wszystkim umożliwić realizację pewności prawa podatkowego. Zasada ta ma pełnić funkcję upraszczającą i klarującą prawo podatkowe, co ma istotne znaczenie z uwagi na ogólny stan polskiego prawa podatkowego. Gdy postanowienie aktu prawnego prowadzi do wniosków niemających sensu, sprzecznych lub niejednoznacznych, to prawidłowym rozwiązaniem jest wybór znaczenia (normy prawnej), które jest korzystne dla podatnika – gwarantując ochronę praw podatnika i obrotu gospodarczego dzięki zwiększeniu pewności prawa. Przy stosowaniu tej zasady, interpretator powinien – z przypisanych normie różnych znaczeń – zawsze kierować się tym, które jest najkorzystniejsze z punktu widzenia podatnika, celem zapewnienia jak największej ochrony podatnika. Stosowanie zasady powinno tym samym prowadzić do trzech efektów, mianowicie wypełniania konstrukcyjnych luk prawnych, usuwania wątpliwości brzmienia przepisu oraz modernizacji norm prawnych.”

Projekt prezydencki zakłada również zmiany w zakresie przedawnienia zobowiązań podatkowych, chodzi o zwiększenie pewności, co do zaistnienia przedawnienia podatkowego poprzez uporządkowanie przesłanek przerywających bądź zawieszających bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Kwestia przedawnienia zobowiązania podatkowego jest obecnie uregulowana w przepisach art. 68-71 Ordynacji podatkowej. Co do zasady, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Jednocześnie przepisy przewidują szereg wyjątków od tej zasady w postaci zawieszenia lub przerwania biegu terminu przedawnienia. Ordynacja podatkowa określa również sytuacje, w których zobowiązania podatkowe w ogóle się nie przedawniają – dzieje się tak wtedy, gdy urząd skarbowy lub urząd kontroli skarbowej uzyskały wcześniej zabezpieczenie na majątku podatnika. Przepis art.70 § 8 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, jednakże po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu, zawiera normę prawną, która została uznana przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją.

W projekcie nowelizacji zaproponowano dodanie regulacji, które określałyby maksymalny okres, o jaki może zostać przedłużony termin przedawnienia zobowiązania podatkowego w związku z zawieszeniem lub przerwaniem biegu. Proponuje się więc, by ten okres wynosił 3 lata, co oznacza, że – niezależnie od działań organów podatkowych – zobowiązanie podatkowe przedawni się najpóźniej z upływem 8 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Projekt przewiduje ponadto zmiany w zakresie możliwości nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji nieostatecznej. Zmiana dotyczy art. 239b Ordynacji podatkowej i polega na uchyleniu ust. 4 tego artykułu, dotyczącego sytuacji, w których dopuszczalne jest nadanie przez organ podatkowy rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji nieostatecznej. Przepis w obecnym brzmieniu stanowi, że rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany m. in. Wówczas, gdy okres upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest krótszy niż 3 miesiące. W nowelizacji zaproponowano zatem uchylenie niniejszego ustępu.

Prezydent Bronisław Komorowski przyznał, że najlepsza byłaby całościowa zmiana Ordynacji podatkowej. – Ale wszyscy wiemy, że nie da się zamienić Ordynacji podatkowej w sposób sensowny i spójny wewnętrznie w kilka miesięcy. Można Ordynację dziś obowiązującą poprawić w paru istotnych elementach i taka jest rola tej nowelizacji – podkreślił.