strona główna aktualności

W przedmiotowej sprawie gmina Wrocław wystąpiła z wnioskiem o interpretację przepisów prawa podatkowego. Gmina wskazała, że nałożone na nią zadania realizuje za pomocą jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, m.in. szkół, domów kultury, powiatowych służb, inspekcji i straży. W związku z tym wystąpiła z pytaniem czy gmina wraz z jej jednostkami budżetowymi może być zarejestrowana jako jeden podatnik VAT  łącznie czy będą zarejestrowane odrębnie dla celów VAT.

Zdaniem gminy możliwe są dwa tryby rejestracji gminy i jej jednostek budżetowych dla celów VAT, tj. mogą zostać zarejestrowane jako jeden podatnik VAT łącznie albo będą zarejestrowane odrębnie dla celów VAT. Ostateczna decyzja co do sposobu rejestracji powinna należeć do gminy i uzależniona jest m.in. od jej organizacji wewnętrznej, a w szczególności od stopnia samodzielności jednostek budżetowych określonego w statucie. Z kolei z uwagi na spełnienie przez podatnika VAT kryterium „samodzielności” jedynym właściwym rozwiązaniem jest posługiwanie się dla celów VAT przez gminę i jej jednostki budżetowe wyłącznie jednym numerem NIP nadanym gminie.

Odrębne stanowisko zajął Minister Finansów, uznając że jednostki te należy traktować jako odrębnych podatników VAT. Nie możliwe są zatem dwa tryby rejestracji dla celów podatku VAT, ponieważ o statusie podatkowym jednostek budżetowych gminy nie może przesądzać decyzja gminy, ale obiektywne kryteria. Organ nie zgodził się także, ze jedynym prawidłowym sposobem jest zarejestrowanie gminy i jej jednostek pod jednym numerem identyfikacji podatkowej i posługiwanie się NIP nadanym gminie. 

Sąd obu instancji podzielił stanowisko organu podatkowego, a NSA w dniu 24 czerwca 2013 r. podjął uchwałę w składzie siedmiu sędziów, która ostatecznie rozstrzygnęła wszelkie wątpliwości. NSA uznał, że „w świetle art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług jednostki budżetowe gminy nie są podatnikami podatku od towarów i usług”. Sąd powołał się w uchwale na argument braku samodzielnego wykonywania przez jednostki budżetowe działalności gospodarczej.

Warto także wspomnieć, że uchwała pominęła zakłady budżetowe oraz jednostki budżetowe skarbu państwa, co oznacza, że są one w dalszym ciągu podatnikami VAT.

Jak czytamy w Komunikacie Ministerstwa Finansów dotyczącego ww. uchwały NSA intencją resortu finansów jest, aby obciążenie gmin związane z zastosowaniem się do wykładni zaprezentowanej w uchwale, było jak najmniejsze. Sąd nie zakwestionował poprawności przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, zrewidował natomiast długoletnią praktykę wykładni tych przepisów. W związku z podjętą uchwałą resort podkreślił, że nie będą kwestionowane dotychczasowe rozliczenia gminnych jednostek budżetowych jako podatników VAT, natomiast kwestia dalszego rozliczania podatku od towarów i usług w związku z wykonywanymi przez nie czynnościami zostanie przedstawiona w koncepcji odnoszącej się do te uchwały.