strona główna aktualności

Dlatego ustawodawca w stosunku do tego rodzaju pojazdów wykorzystywanych w celach "mieszanych" (tj. zarówno do celów związanych z działalnością gospodarczą, jak i do celów niezwiązanych z tą działalnością) przyjął zasadę ograniczonego do 50% prawa do odliczenia podatku w odniesieniu do wszystkich wydatków z nimi związanych (art. 86a ust. 1 i 2 cyt. ustawy).

Odliczenie pełne, tj. w wysokości 100%, przysługuje m. in. w odniesieniu do wydatków związanych z pojazdami wykorzystywanymi przez podatnika wyłącznie do działalności gospodarczej. Przy czym ustawodawca precyzuje, że pojazdy uznaje się za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, gdy sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez podatnika zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne (art. 86a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług).

Z tak brzmiącego przepisu wynika, że w celu dokonania pełnego odliczenia podatku od towarów i usług muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki:

1. sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania wyklucza ich użycie do celów prywatnych,

2. wykluczenie użytku prywatnego musi zostać potwierdzone prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu.

Przepisy ustawy nie określają jednak w jaki sposób podatnik ma zapewnić w swojej firmie wyeliminowanie użytku prywatnego używanych w nim pojazdów samochodowych dla celów pełnego odliczenia podatku naliczonego. Wskazać jednak należy, że przykładowo może tego dokonać za pomocą wprowadzonych regulaminów, umów, zarządzeń wraz z podjęciem dodatkowych działań zabezpieczających ich wykonanie. Działania te muszą być dostosowane do specyfiki działalności przedsiębiorstwa i sposobu używania dla jego celów pojazdów. Określone przez podatnika zasady używania pojazdów muszą obiektywnie potwierdzać, że pojazd jest wykorzystywany wyłącznie w działalności gospodarczej i nie ma możliwości prywatnego użytku tych pojazdów.

WSA w Krakowie w wyroku z dnia 20 stycznia 2015 r., sygn. I SA/Kr 1834/14 podzielił stanowisko podatnika, przyznając mu prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach dotyczących wydatków związanych z nabyciem (w tym leasingiem operacyjnym) pojazdów samochodowych oraz wydatków związanych z ich eksploatacją. Sąd uznał, że rację ma skarżąca spółka podnosząc, że dopóki mamy do czynienia z tzw. "czynnikiem ludzkim" istnieje potencjalne zagrożenie, że dany pojazd może zostać wykorzystany do celów innych niż związane z działalnością gospodarczą spółki. Okoliczności tej nie da się całkowicie wyeliminować, chodzi zatem jedynie o stworzenie takich mechanizmów i wprowadzenie takich zasad używania pojazdów, które dadzą maksymalną gwarancję wykorzystania ich wyłącznie w działalności gospodarczej podatnika. Wydaje się zatem, że sporządzenie stosownego regulaminu obwarowanego sankcjami za nieprzestrzeganie zapisów w nim zawartych, zapoznanie z nim użytkowników pojazdów, kontrola okresowa oraz kontrola w czasie rzeczywistym stanowią wystarczające i obiektywne środki dla zabezpieczenia wykorzystania przedmiotowych pojazdów dla celów działalności gospodarczej.

Odmienne stanowisko zajął natomiast Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 23 grudnia 2014 r., nr IPTPP4/443-672/14-5/. W przedmiotowej sprawie spółka miała zamiar wykorzystywać pojazdy samochodowe w przeważającym stopniu w celu realizacji zadań związanych z działalnością spółki, ponadto miały one być odpłatnie udostępniane pracownikom do ich celów prywatnych za stosowną opłatą skalkulowaną w opisany we wniosku sposób.

Powyższe oznacza, że zawsze, kiedy pracownik nie będzie wykonywał swoich obowiązków służbowych wynikających z działalności gospodarczej Spółki, samochód będzie odpłatnie udostępniany pracownikowi. Sposób wykorzystania tych samochodów przez Spółkę będzie określony w zasadach używania samochodów do celów służbowych potwierdzonych prowadzoną ewidencją przebiegu pojazdu. Pracownicy wykorzystujący pojazd będą mieć obowiązek dokonywania wpisów w ewidencji przebiegu pojazdu. Ewidencje przebiegu pojazdu będą zawierać odpowiednie dane wymagane Ustawą o VAT. Model udostępniania samochodów pracownikom Spółki nie przewiduje sytuacji, w której samochody leasingowane przez Spółkę na rzecz pracowników nie będą albo wykorzystywane na potrzeby działalności gospodarczej Spółki, albo odpłatnie udostępniane pracownikom. Innymi słowy, w czasie kiedy pracownik nie wykonuje swoich obowiązków służbowych wynikających z działalności gospodarczej Spółki, leasingowany przez Spółkę samochód jest mu odpłatnie udostępniany. W odniesieniu do samochodów leasingowanych przez Spółkę, będzie istniał nadzór nad używaniem pojazdów w trakcie wykonywania obowiązków służbowych. Spółka będzie monitorować ilość zużytego paliwa poprzez rozwiązania, które są powszechnie dostępne na rynku (m.in. poprzez tzw. karty paliwowe).

Odnosząc się do powyższej kwestii organ podatkowy uznał, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług w sposób jednoznaczny wskazują, że pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane do działalności gospodarczej jeżeli sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.

Organ uznał ponadto, że z uwagi na to, że samochody będą wykorzystywane do celów prywatnych pracowników (po ich wynajęciu od Wnioskodawcy), Spółka nie ma obiektywnych możliwości wyeliminowania ich użycia w takim celu również w czasie kiedy powinny być wykorzystywane wyłącznie do wykonywania obowiązków na rzecz Spółki. Praca przedstawicieli handlowych charakteryzuje się tym, że niemożliwe jest dokładne określenie z góry w jakim czasie (każdego dnia) samochód będzie wykorzystywany do realizacji obowiązków na rzecz Spółki, a w związku z tym w jakim czasie będzie podlegał wynajęciu na rzecz pracownika. Bez znaczenia jest, jak wskazał Dyrektor Izby Skarbowej, że spółka będzie prowadzić dla tych samochodów ewidencję przebiegu pojazdu oraz poinformuje właściwego naczelnika urzędu skarbowego na odpowiednim formularzu o wykorzystywaniu tych samochodów do celów działalności gospodarczej, ponieważ już z samej procedury sposobu użytkowania tych pojazdów wynika użytek mieszany.