strona główna baza prawa podatkowego . . . dywidendy w rachunkowościdywidendy w rachunkowości

Dywidendy w rachunkowości

Dywidenda to część zysku netto, (po opodatkowaniu podatkiem dochodowym), spółki kapitałowej przeznaczona dla jedynego wspólnika albo akcjonariusza lub podziału pomiędzy wspólników lub akcjonariuszy.

Wysokość dywidendy wyliczana jest na podstawie rocznego wyniku finansowego spółki. O wysokości dywidendy i terminie jej wypłaty decyduje walne zgromadzenie w przypadku spółki akcyjnej lub zgromadzenie wspólników w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Warunkiem wypłaty dywidendy w spółkach kapitałowych jest :
1. zakończenie roku obrotowego (KSH dopuszcza jednak wypłaty akcjonariuszom lub udziałowcom zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy),
2. sporządzenie sprawozdania finansowego, a w jednostkach zobowiązanych do badania sprawozdania również jego zbadanie przez biegłego rewidenta,
3. zatwierdzenie sprawozdania finansowego przez walne zgromadzenie (lub zgromadzenie wspólników),
4. podjęcie decyzji o podziale zysku i wypłacie dywidendy.

Dywidenda może być wypłacana z: zysku netto, kapitału zapasowego lub niepodzielonych zysków z lat poprzednich. Dywidenda ma zwykle formę pieniężną, ale może być wypłacana także w formie rzeczowej ( niepieniężnej ). 

1. Zasady wypłaty dywidendy w spółce z o.o.

W spółkach z o.o., w których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, do końca czerwca powinno odbyć się zwyczajne zgromadzenia wspólników. Wśród spraw, przedmiotem obrad jest również kwestia podziału zysku lub pokrycia straty. Gdy spółka wypracowała dodatni wynik finansowy, całość bądź część zysku można przekazać na wypłatę dywidendy. Porządek obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników powinien obejmować powzięcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty.

Wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników, z uwzględnieniem przepisu art. 195 § 1 K.s.h., dotyczącego zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy*. Uchwała w sprawie podziału zysku wymaga bezwzględnej większości głosów, chyba że umowa spółki stanowi inaczej*.

Należy pamiętać, że podział zysku lub pokrycie straty spółki kapitałowej może nastąpić po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez zgromadzenie wspólników. W przypadku zaś spółek zobowiązanych do poddania badaniu rocznego sprawozdania finansowego, tj. tych spółek z o.o., które spełniają kryteria określone w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości, poza zatwierdzeniem sprawozdania wymagana jest także opinia biegłego rewidenta o tym sprawozdaniu bez zastrzeżeń lub z zastrzeżeniami. Niespełnienie tego warunku skutkować będzie nieważnością decyzji w sprawie wyniku finansowego spółki.

W myśl art. 192 K.s.h., kwota przeznaczona do podziału nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o zyski z lat ubiegłych zarówno niepodzielone, jak i te zatrzymane w kapitałach zapasowym i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału. Powyższą sumę należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe. Odliczeniu podlegają wszelkie straty, które nie zostały pokryte. Co więcej, należy uwzględnić również wypłacone zaliczki na poczet dywidendy*. Zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów, o ile umowa spółki nie stanowi inaczej*.

Wypłacone w ciągu roku zaliczki na poczet zysku można ujmować w księgach rachunkowych bezpośrednio na koncie 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (po stronie Wn) już z chwilą podjęcia decyzji o ich wypłacie.

Tym samym zaliczkę na poczet dywidendy  w księgach rachunkowych można ująć zapisem:

- Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego",

- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki".

Wpłatę zaliczki na konta udziałowców ujmujemy zapisem:

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki",                                                                                  

- Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący".

Dywidendę wypłaca się w dniu określonym w uchwale wspólników. Jeżeli ona takiego dnia nie wskazuje, dywidenda jest wypłacana w dniu określonym przez zarząd.                                                                                                             

2. Wypłata dywidendy w formie niepieniężną

Co do zasady, dywidenda stanowi świadczenie pieniężne. Kodeks spółek handlowych nie zabrania wyraźnie, aby przybrała ona formę rzeczową (niepieniężną). Jakkolwiek najczęstszą formą wypłaty dywidendy jest forma pieniężna, to jednak dopuszczalne jest...