strona główna baza prawa podatkowego . . . rachunkirachunki (prawo podatkowe)

Rachunki (prawo podatkowe)

Komentarz zawiera charakterystykę instytucji rachunków w prawie podatkowym. Omówiono przede wszystkim zakres podmiotowy, przedmiotowy i czasowy obowiązku wystawienia rachunku. Poruszono też problem odpowiedzialności karnoskarbowej podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w związku z ciążącym na nich obowiązkami wystawiania rachunków.

Na podmioty prowadzące działalność gospodarczą zostały nałożone liczne obowiązki ewidencyjne, które mają służyć dokumentowaniu rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych. Wspólnym obowiązkiem dla wszystkich podmiotów prowadzących działalność gospodarczą jest obowiązek wystawienia rachunków, uregulowany w art. 87-88 Ordynacji podatkowej[[a]] . Brak w ustawie jednak definicji legalnej rachunku. Wskazano jedynie, że jest to dokument, który potwierdza dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi (art.87 § 1 OrdPU*).

Zakres podmiotowy i czasowy obowiązku wystawienia rachunku

Obowiązek ten istnieje jednak tylko, gdy wystawienia rachunku zażąda kupujący lub usługobiorca. Rachunek dokumentować będzie wtedy faktycznie wykonaną usługę lub dokonaną sprzedaż. Art.87 § 2* OrdPU wprowadza jednak od tej zasady jeden wyjątek. Mianowicie obowiązek ten nie dotyczy rolników, którzy sprzedają produkty roślinne i zwierzęce pochodzące z własnej uprawy lub hodowli, nieprzerobione sposobem przemysłowym, chyba że sprzedaż jest dokonywana w ich odrębnych, stałych miejscach sprzedaży, poza obrębem uprawy lub hodowli.

Wpływ na termin wystawienia rachunku na moment dokonania sprzedaży lub usługi, a nie moment zawarcia umowy. Decyduje po prostu chwila spełnienia świadczenia wynikającego z umowy, a nie samo zawarcie umowy. Dopiero wtedy usługobiorca lub kupujący może żądać rachunku.

,,Stosownie do powoływanych przepisów obowiązek wystawienia rachunku ciąży na podatniku prowadzącym działalność gospodarczą w momencie zgłoszenia w tym zakresie żądania przez kupującego (usługobiorcę). Jeżeli podatnik zgłosi żądanie wystawienia rachunku przed wykonaniem usługi lub wydaniem towaru, to podmiot prowadzący działalność gospodarczą sporządzi rachunek nie później niż w terminie siedmiu dni od dnia wykonania usługi lub wydania towaru. W zaistniałej sytuacji, o wykonaniu usługi możemy mówić dopiero w momencie przeprowadzenia szkolenia. Nie jest zatem istotny moment zawarcia umowy, ale chwila dokonania (spełnienia) świadczenia objętego umową.”*

 Żądanie wystawienia rachunku jest wiążące, jeżeli zostało złożone przed upływem 3 miesięcy od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Wtedy podatnik ma 7 dni od dnia wykonania usługi lub wydania towaru na wydanie rachunku. Jeżeli jednak żądanie wystawienia rachunku zostało zgłoszone po wykonaniu usługi lub wydaniu towaru wystawienie rachunku następuje w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia żądania. Należy jednak zaznaczyć, że upływ 3-miesiącznego terminu zwalnia podatnika z obowiązku, nie pozbawia go jednak oczywiście prawa wystawienia rachunku.

Zakres przedmiotowy informacji, które powinny się znaleźć w rachunkach