strona główna baza prawa podatkowego . . . środki egzekucji podatkówśrodki egzekucji podatków

Środki egzekucji podatków

Ustawa rozróżnia środki egzekucji podatków w zależności od tego, czy dotyczą świadczeń pieniężnych czy niepieniężnych. Do środków egzekucji świadczeń o charakterze pieniężnym należy w szczególności zaliczyć: egzekucję ze środków pieniężnych, egzekucję z wynagrodzenia za pracę, Egzekucję ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego oraz renty socjalnej, Egzekucję z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych. Środkami egzekucji świadczeń o charakterze niepieniężnym będą natomiast m.in.: grzywna w celu przymuszenia, wykonanie zastępcze czy opróżnienie lokalu. Rozbudowany katalog ustawowych środków przewidzianych dla egzekucji należności podatkowych jest sposobem ułatwienia organom egzekucyjnym egzekwowania podatków.

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji określa środki przymusu, które są stosowane przez organ egzekucyjny, aby osiągnąć cel egzekucji, czyli przymuszenie zobowiązanego do wykonania obowiązków podatkowych. Cel ten zostanie osiągnięty przez zastosowanie odpowiednich środków egzekucyjnych wobec dłużnika. Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przewiduje środki egzekucyjne służące egzekwowaniu należności o charakterze pieniężnym oraz niepieniężnym.

Zasady stosowania środków egzekucji obowiązków pieniężnych ustawodawca określa uwzględniając rodzaj środka egzekucyjnego.* Podstawowym dokumentem, stanowiącym o możliwości zastosowania środków egzekucyjnych należności pieniężnych jest zawiadomienie o zajęciu prawa majątkowego zobowiązanego u dłużnika zajętej wierzytelności (tylko w sytuacji, gdy jest oznaczony podmiot obciążony względem zobowiązanego). Zawiadomienie takie powinno zawierać (rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 lipca 2001r. w sprawie określenia wzorów wniosków o udzielenie informacji, o powiadomienie oraz o wszczęcie egzekucji albo o dokonanie zabezpieczenia):

1. oznaczenie zobowiązanego, wierzyciela i organu egzekucyjnego,
2. oznaczenie dłużnika zajętej wierzytelności,
3. określenie stosowanego środka egzekucyjnego,
4. numer tytułu wykonawczego stanowiącego podstawę do zajęcia,
5. kwotę należności,
6. okres, za który należność została ustalona lub określona,
7. termin płatności należności,
8. rodzaj i stopę odsetek z tytułu niezapłacenia należności w terminie oraz kwotę odsetek naliczonych do dnia wystawienia zawiadomienia,
9. kwotę należnych kosztów egzekucyjnych,

10. wezwanie dłużnika zajętej wierzytelności do realizacji zajęcia lub powiadomienia organu egzekucyjnego o przeszkodzie w realizacji zajęcia,

11. pouczenie zobowiązanego i dłużnika zajętej wierzytelności o skutkach zajęcia,

12. datę wystawienia zawiadomienia,

13. podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego oraz

14. odcisk pieczęci organu egzekucyjnego.

Ponadto, podstawą zastosowania środka egzekucyjnego jest protokół zajęcia prawa majątkowego (w przeciwieństwie do zawiadomienia, nie mamy tutaj oznaczonego podmiotu obciążonego względem zobowiązanego). Wzór takiego protokołu również określa rozporządzenie Ministra Finansów i zawierać powinien:

- oznaczenie zobowiązanego, wierzyciela i organu egzekucyjnego,

- numer tytułu wykonawczego stanowiącego podstawę zajęcia,

- kwotę należności,

- okres, za który należność została ustalona lub określona,

- termin płatności należności,

- rodzaj i stopę odsetek z tytułu niezapłacenia należności w terminie oraz kwotę odsetek naliczonych do dnia wystawienia zawiadomienia,

- kwotę należnych kosztów egzekucyjnych,

- datę sporządzenia, podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego oraz odcisk pieczęci organu egzekucyjnego,

- podpisy obecnych lub wzmiankę o przyczynie braku podpisów,

- wyszczególnienie zajętych praw z podaniem ich ilości, rodzaju i wartości szacunkowej, jeżeli ich oszacowanie nie zostało zastrzeżone dla biegłego skarbowego,

- adnotację, które z zajętych praw mogą być sprzedane bezpośrednio po zajęciu,

- pouczenie zobowiązanego o skutkach zajęcia praw i przysługującym mu prawie zaskarżenia w postaci zgłoszenia zarzutów.

 Podstawę stosowania środków egzekucyjnych stanowią ponadto protokół odebrania dokumentu (dotyczy np. egzekucji z weksla) oraz protokół zajęcia i odebrania ruchomości.

Po zastosowaniu środka egzekucyjnego, organ egzekucyjny uzyskuje pewne uprawnienia, którymi będzie mógł posługiwać się w toku dalszej egzekucji. Zajmując wierzytelność lub inne prawo majątkowe albo zajmując ruchomość organ egzekucyjny wstępuje w prawa i obowiązki zobowiązanego, a organy egzekucyjne uprawnione są do prowadzenia kontroli prawidłowości realizacji zastosowanego środka egzekucyjnego.

Czynności kontrolne wymagają zaprotokołowania oraz współpracy ze strony dłużnika zajętej wierzytelności.* Kopię protokołu z czynności kontrolnych doręcza się dłużnikowi zajętej wierzytelności lub osobie odpowiedzialnej za realizację zajęcia. W przypadku,gdy dłużnik zajętej wierzytelności bezpodstawnie uchyla się od przekazania zajętej wierzytelności  albo części wierzytelności organowi egzekucyjnemu, organ ten wydaje postanowienie, w którym określa wysokość przekazanej kwoty. Wysokość przekazanej kwoty może być ściągnięta od dłużnika zajętej wierzytelności w trybie egzekucji administracyjnej.

            Rodzaje środków egzekucji należności pieniężnych*

Egzekucja ze środków pieniężnych. Jest to najprostszy środek egzekucyjny przewidziany przez ustawę, służący do osiągnięcia celu egzekucji. W ramach stosowania tego rodzaju środka egzekucyjnego, organ egzekucyjny poprzez czynności dokonywane przez poborcę skarbowego wzywa zobowiązanego do zapłaty należności pieniężnej. Jeżeli zobowiązany zapłaci określoną w wezwaniu kwotę dobrowolnie, wówczas poborca skarbowy wystawi odpowiednie pokwitowanie na udokumentowanie czynności poboru pieniędzy. Jeżeli po wystawieniu pokwitowania, wierzyciel występuje z roszczeniem dotyczącym pobranej należności, adresatem tego roszczenia będzie wyłącznie organ egzekucyjny. Jeżeli cel egzekucji tego wymaga, może dojść do przeszukania rzeczy, środków transportu, lokali i innych pomieszczeń, jednak opisywany środek egzekucyjny w praktyce rzadko wymaga zastosowania takich przedsięwzięć.

Przy zastosowaniu tego rodzaju środka egzekucyjnego, egzekucja dotyczyć może jedynie należności pieniężnych wyrażonych w walucie polskiej.

Egzekucja z wynagrodzenia za pracę. Organ egzekucyjny dokonuje zajęcia wynagrodzenia pracownika w drodze przesłania pracodawcy zawiadomienia o zajęciu określonej części wynagrodzenia, niezwolnionej spod egzekucji. Zawiadomienie takie zawiera informacje, o tym, aby pracodawca nie wypłacał pracownikowi tej części wynagrodzenia, która została objęta egzekucją.

Zajęcie wynagrodzenia dotyczy dłużnika, który pozostaje w stosunku pracy najemnej (stosunek pracy lub zlecenia). Zajęcie to zachowuje moc również w przypadku zmiany stosunku pracy lub zlecenia, nawiązania nowego stosunku pracy lub zlecenia z tym samym pracodawcą, a także w przypadku przejęcia pracodawcy przez innego pracodawcę. Doręczenie zawiadomienia o zajęciu pracodawcy oznacza skutecznie dokonaną egzekucję.

W stosunku do egzekwowanej należności pieniężnej nieważne są rozporządzenia wynagrodzeniem przekraczające część wolną od zajęcia, dokonane po jego zajęciu, a także przed tym zajęciem, jeżeli są wymagalne po zajęciu.

Jednocześnie z przesłaniem zawiadomienia o zajęciu wynagrodzenia za pracę, organ egzekucyjny wzywa pracodawcę aby:

1.  w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia złożył za okres 3 miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie, zestawienie otrzymanego w tym czasie wynagrodzenia zobowiązanego z wyszczególnieniem wszystkich jego składników,
2. składał, w przypadku zaistnienia przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę, oświadczenie o rodzaju tych przeszkód, a w szczególności podał:
   1. czy  inne osoby roszczą sobie prawa do zajętego wynagrodzenia,
   2. czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o to wynagrodzenie,
   3. czy i o jakie roszczenia została skierowana do tego wynagrodzenia egzekucja przez innych wierzycieli.
   4. Poucza także pracodawcę o skutkach niestosowania się do wezwań, mianowicie:
      1. możliwość ściągnięcia od niego w trybie egzekucji administracyjnej zajętej wierzytelności, jeżeli bezpodstawnie będzie się uchylał od przekazania zajętej wierzytelności albo jej części organowi egzekucyjnemu,
      2. możliwość pociągnięcia go do odpowiedzialności cywilnej, jeżeli nie wykonał lub nienależycie wykonał ciążące na nim obowiązki związane z realizacją zajęcia egzekucyjnego lub zabezpieczającego wierzytelności lub prawa majątkowego,
      3. możliwość nałożenia, na dłużnika zajętej wierzytelności, który nie wykonuje lub nienależycie wykonuje ciążące na nim obowiązki związane z egzekucją lub zabezpieczeniem wierzytelności lub prawa majątkowego – kary pieniężnej do wysokości 3 800 zł.

Natomiast konsekwencją pobierania przez pracownika wynagrodzenia, po uzyskaniu kopii zawiadomienia o zajęciu wynagrodzenia jest pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej, w myśl art. 300 § 2 KK. Obowiązek doręczenia takiej kopii spoczywa na organie egzekucyjnym.

Jeżeli w czasie prowadzenia egzekucji z wynagrodzenia za pracę zobowiązany przestał pracować u pracodawcy, u którego dokonano zajęcia wynagrodzenia, pracodawca ten niezwłocznie zawiadamia o tym organ egzekucyjny oraz we wzmiance o zajęciu wynagrodzenia w wydanym zobowiązanemu świadectwie pracy wskazuje organ egzekucyjny, numer sprawy egzekucyjnej i wysokość potrąconych już kwot.

Jeżeli nowe miejsce pracy zobowiązanego jest znane dotychczasowemu pracodawcy, pracodawca ten przesyła niezwłocznie dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia zobowiązanego nowemu pracodawcy i zawiadamia o tym organ egzekucyjny. Skutkiem doręczenia jest zajęcie wynagrodzenia zobowiązanego u nowego pracodawcy.

Nowy pracodawca, któremu zobowiązany przedstawił świadectwo pracy ze wzmianką o zajęciu wynagrodzenia, zawiadamia niezwłocznie o zatrudnieniu dawnego pracodawcę oraz organ egzekucyjny.

 Egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego oraz renty socjalnej. Zasady posługiwania się przez organ egzekucyjny tym środkiem są zbliżone do zasad dotyczących egzekucji z wynagrodzenia za pracę. Emerytury i renty nie są z mocy prawa wyłączone spod egzekucji, w związku z czym decyzja o zajęciu tych świadczeń zapada w podobny sposób co w stosunku do innych środków egzekucyjnych.

Organ egzekucyjny dokonuje zajęcia świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz z ubezpieczenia społecznego zobowiązanego, a także z renty socjalnej przez przesłanie do organu rentowego właściwego do spraw wypłaty zobowiązanemu świadczeń zawiadomienia o zajęciu tej części przysługujących zobowiązanemu świadczeń, która nie jest zwolniona spod egzekucji, na pokrycie egzekwowanych należności pieniężnych wraz z odsetkami w terminie i kosztami egzekucyjnymi.

Co więcej, do obowiązków organu egzekucyjnego należy niewypłacanie zajętej części świadczenia zobowiązanemu, lecz przekazanie jej organowi egzekucyjnemu aż do pełnego pokrycia egzekwowanych należności pieniężnych.

Chwila zajęcia emerytury lub renty równa jest chwili doręczenia zawiadomienia o zajęciu organowi rentowemu. Zajęcie to zachowuje moc także w przypadku zmiany organu rentowego właściwego do wypłaty świadczeń. Podobnie jak przy środku egzekucyjnym w postaci zajęcia wynagrodzenia za pracę, rozporządzanie zajętą rentą lub emeryturą uznaje się za nieważne jeżeli przekraczają część wolną od zajęcia.

Wraz z zawiadomieniem organ egzekucyjny:

1. zawiadamia zobowiązanego o zajęciu przysługujących mu świadczeń, doręczając mu odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został wcześniej doręczony, i odpis zawiadomienia przesłanego do organu rentowego, pouczając ponadto zobowiązanego, że nie może odbierać świadczeń poza częścią wolną od zajęcia, ani rozporządzać nimi w żaden inny sposób;
2. wzywa organ rentowy, aby:
   1. w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia podał wysokość przysługujących zobowiązanemu miesięcznych świadczeń i zawiadamiał o każdej zmianie ich wysokości,
   2. składał, w przypadku zaistnienia przeszkód do wypłacenia świadczeń, oświadczenie o rodzaju tych przeszkód, a w szczególności podał, czy inne osoby roszczą sobie prawa do zajętych świadczeń, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o te świadczenia oraz czy i o jakie roszczenia została skierowana do tych świadczeń egzekucja przez innych wierzycieli;
   3. poucza także pracodawcę o skutkach niestosowania się do wezwań, mianowicie:
      1. możliwość ściągnięcia od niego w trybie egzekucji administracyjnej zajętej wierzytelności, jeżeli bezpodstawnie będzie się uchylał od przekazania zajętej wierzytelności albo jej części organowi egzekucyjnemu,
      2. możliwość pociągnięcia go do odpowiedzialności cywilnej, jeżeli nie wykonał lub nienależycie wykonał ciążące na nim obowiązki związane z realizacją zajęcia egzekucyjnego lub zabezpieczającego wierzytelności lub prawa majątkowego,
      3. możliwość nałożenia, na dłużnika zajętej wierzytelności, który nie wykonuje lub nienależycie wykonuje ciążące na nim obowiązki związane z egzekucją lub zabezpieczeniem wierzytelności lub prawa majątkowego – kary pieniężnej do wysokości 3 800 zł.

 Organ rentowy ma obowiązek:

- zawiadamiać organ egzekucyjny o każdym przypadku zajęcia ww. świadczenia przez inny organ egzekucyjny,

- zawiadamiać organ egzekucyjny o zaprzestaniu pobierania świadczeń,

- przesyłać dokumenty nowemu organowi rentowemu, jeżeli inny organ stał się uprawniony do wypłacania świadczeń,

- zawiadomić organ egzekucyjny o przejęciu uprawnień do wypłacania świadczeń przez inny organ rentowy.

 Egzekucja z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych. Zgodnie z art. 80 § 1 EgzAdmU, organ egzekucyjny dokonuje zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego przez przesłanie do banku, a jeżeli bank posiada oddziały – do właściwego oddziału zawiadomienia o zajęciu wierzytelności pieniężnej zobowiązanego z rachunku bankowego do wysokości egzekwowanej należności pieniężnej wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia w terminie dochodzonej wierzytelności oraz kosztami egzekucyjnymi. Organ egzekucyjny jednocześnie wzywa bank, aby bez zgody organu egzekucyjnego nie dokonywał wypłat z rachunku bankowego do wysokości zajętej wierzytelności, lecz bezzwłocznie przekazał zajętą kwotę organowi egzekucyjnemu na pokrycie egzekwowanej należności albo zawiadomił organ egzekucyjny, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, o przeszkodzie w dokonaniu wpłaty.

Zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego zobowiązanego jest dokonane z chwilą doręczenia bankowi zawiadomienia o zajęciu* i obejmuje:

- kwoty znajdujące się na rachunku bankowym w chwili doręczenia zawiadomienia o zajęciu oraz

- kwoty, które nie były na rachunku bankowym w chwili zajęcia, a zostały wpłacone na ten rachunek po dokonaniu zajęcia

jeżeli środki znajdujące się na rachunku bankowym nie wystarczają na zaspokojenie całej egzekwowanej należności.

Organ egzekucyjny doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego oraz odpis zawiadomienia skierowanego do banku o zakazie wypłat z rachunku bankowego.* Data doręczenia zawiadomienia jest o tyle ważna, że od tej chwili zobowiązany może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej zgodnie z art. 300 KK za pobrane z zajętego rachunku bankowego kwoty.

  Zajęcie wierzytelności jest skuteczne w odniesieniu do rachunków bankowych zobowiązanego prowadzonych przez bank, niezależnie od tego, czy organ egzekucyjny wskazał w zawiadomieniu numery tych rachunków. Zatem, jeżeli w banku, do którego skierowano zawiadomienie o zajęciu rachunku bankowego, dłużnik posiada kilka kont, to nie jest wymagane podanie numerów każdego z nich dla skutecznego zajęcia. pod warunkiem że w danym banku jest prowadzony rachunek bankowy dla określonego dłużnika.*

Zajęcie jest skuteczne w odniesieniu do rachunku bankowego prowadzonego przez kilka osób fizycznych, którego współposiadaczem jest zobowiązany. Jeżeli natomiast zobowiązanym jest jednostka budżetowa (np. gmina, powiat), to zajęciu podlega wyłącznie rachunek wydatków.

Zajęcie może być także realizowane z lokaty terminowej, jeżeli wierzytelności z innych rodzajów rachunków bankowych zobowiązanego nie pokrywają dochodzonej należności. Zajęcie z lokaty terminowej bank realizuje w ostatniej kolejności.

Od zakazu dokonywania wypłat z rachunku bankowego bez zgody organu egzekucyjnego ustawa przewiduje dwa wyjątki:

1. w przypadku wypłat na bieżące wynagrodzenia za pracę oraz
2. w przypadku wypłat na zasądzone alimenty i renty o charakterze alimentacyjnym zasądzone tytułem odszkodowania.

Wypłata na wynagrodzenia za pracę może nastąpić po złożeniu bankowi odpisu listy płac lub innego wiarygodnego dowodu, a wypłata alimentów lub renty o charakterze alimentacyjnym  - po złożeniu bankowi tytułu stwierdzającego obowiązek zobowiązanego do płacenia alimentów lub renty. Bank dokonuje wypłat alimentów lub renty do rąk osoby uprawnionej do tych świadczeń.

W przypadku zbiegu kilku egzekucji administracyjnych lub zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej w stosunku do tej samej wierzytelności z rachunku bankowego zobowiązanego, a kwoty na rachunkach bankowych nie wystarczają na pokrycie wszystkich egzekwowanych należności, bank obowiązany jest wstrzymać wypłaty z rachunku do wysokości należności pieniężnych, na rzecz których zajęcie nastąpiło oraz niezwłocznie zawiadomić o tym właściwe organy egzekucyjne.

Odmienny nieco sposób na zajęcie rachunku bankowego przewiduje art. 84 EgzAdmU, zgodnie z którym jeżeli przed zajęciem wierzytelności z rachunku bankowego zobowiązanego zostanie ujawniony dokument potwierdzający posiadanie rachunku bankowego, organ egzekucyjny dokonuje zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego związanego z tym dokumentem przez wpisanie jej do protokołu zajęcia. Protokół taki zawiera wysokość egzekwowanej należności pieniężnej wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie i kosztami egzekucyjnymi. W związku z tym, organ egzekucyjny zawiadamia niezwłocznie zobowiązanego o zajęciu jego wierzytelności w części, w jakiej nie została zwolniona spod egzekucji, doręczając mu odpis tytułu wykonawczego oraz odpis protokołu zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego związanego z dokumentem, pouczając przy tym, że nie może realizować zajętej wierzytelności poza częścią wolną od egzekucji ani rozporządzać nią w żaden inny sposób. Jednak niezależnie od tego zawiadomienia, organ egzekucyjny przesyła do banku zawiadomienie  zajęcia wierzytelności pieniężnej z rachunku bankowego.

Jeżeli dokument związany z wierzytelnością jest tego rodzaju, że bez jego okazania zobowiązany nie może realizować wierzytelności z rachunku bankowego, organ egzekucyjny dokonuje zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego związanego z tym dokumentem przez jego odbiór. Potwierdzenie odbioru dokumentu dokonywane jest w formie odbioru dokumentu. Niezależnie jednak od zajęcia, o którym mowa wyżej, organ egzekucyjny przesyła do banku zawiadomienie o zajęciu wierzytelności pieniężnej z rachunku bankowego.

W przypadku, gdy zajęta wierzytelność jest związana z dokumentem, bez okazania którego nie można realizować wierzytelności, organ egzekucyjny poucza wierzyciela, żeby w terminie 14 dni od dnia zajęcia, wystąpił do sądu o umorzenie dokumentu i zawiadomił o tym właściwy oddział banku przez doręczenie mu w tym samym terminie odpisu złożonego do sądu wniosku w sprawie wszczęcia postępowania o umorzenie dokumentu. Jeżeli jednak wierzyciel nie wystąpi w terminie 14 dni do sądu o umorzenie dokumentu, zajęcie utraci moc obowiązującą. Bank odwołuje wstrzymanie wypłat z rachunku, w przypadku nieotrzymania zawiadomienia o wszczęciu postępowania o umorzenie dokumentu po upływie 21 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego. Sąd rozpatruje wniosek o umorzenie dokumentu na zasadach i w trybie przewidzianych w przepisach o umorzeniu utraconych dokumentów, jednak nie mogą być w takim postępowaniu rozpatrywane zarzuty dotyczące zasadności roszczenia wierzyciela.

Właściwy oddział banku w przypadku umorzenia dokumentu wystawia nowy, aktualny dokument, który wydaje właścicielowi. A w przypadku nieuwzględnienia wniosku o umorzenie dokumentu, właściwy oddział banku niezwłocznie odwołuje wstrzymanie wypłat z rachunku bankowego i zawiadamia o tym właściciela.

Wskutek zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego, bank wstrzymuje wszelkie wypłaty z zajętego rachunku i niezwłocznie zawiadamia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego inne oddziały banku, inne banki, placówki pocztowe i inne podmioty uprawnione do dokonywania wypłat zobowiązanemu z zajętego rachunku. Zajęcie to nie dotyczy kwot wolnych od egzekucji. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów, bank lub jego oddział prowadzący rachunek bankowy, niezwłocznie po otrzymaniu od organu egzekucyjnego  zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego, przekazuje innym oddziałom banku, innym bankom, placówkom pocztowym i innym podmiotom uprawnionym do dokonywania wypłat z zajętego rachunku bankowego zawiadomienie o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego. Zawiadomienie, o którym mowa powinno zawierać:

1. oznaczenie zajętego rachunku bankowego w sposób niezbędny do jego identyfikacji,
2. oznaczenie organu egzekucyjnego, który dokonał zajęcia rachunku bankowego, oraz numer sprawy egzekucyjnej,
3. pouczenie o obowiązku wstrzymania wszelkich wypłat z zajętego rachunku bankowego oraz o odpowiedzialności za dokonanie wypłaty z zajętego rachunku bankowego po dokonaniu zawiadomienia,
4. datę wystawienia zawiadomienia, pieczęć banku lub jego oddziału oraz podpisy osób uprawnionych do działania w imieniu banku.

Przepisy dotyczące egzekucji z rachunków bankowych i wierzytelności z rachunku bankowego związanego z dokumentem stosuje się odpowiednio w egzekucji z wkładów oszczędnościowych gromadzonych w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (nie dotyczy to kwot wolnych od egzekucji w rozumieniu ustawy Prawo bankowe).

 Egzekucja z innych wierzytelności pieniężnych. Przymusowe wykonanie zobowiązań pieniężnych przy zastosowaniu tego środka egzekucyjnego dotyczy wszelkich wierzytelności, z wyjątkiem wierzytelności, dla których ustawodawca przewiduje odrębne sposoby egzekucji, np. te opisane wyżej, tj. egzekucja z wynagrodzenia za pracę, z rachunku bankowego.

Organ egzekucyjny dokonuje zajęcia wierzytelności pieniężnej poprzez przesłanie do dłużnika zobowiązanego stosownego zawiadomienia o zajęciu wierzytelności pieniężnej zobowiązanego i jednocześnie wzywa dłużnika zajętej wierzytelności, aby należnej od niego kwoty do wysokości egzekwowanej należności wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie i kosztami egzekucyjnymi bez zgody organu egzekucyjnego nie uiszczał zobowiązanemu, lecz należną kwotę przekazał organowi egzekucyjnemu na pokrycie należności. Z chwilą doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu, uznaje się, że zajęcie wierzytelności jest dokonane. Ustawodawca wskazuje, że zajęcie wierzytelności z tytułu dostaw, robót i usług dotyczy również wierzytelności, które nie istniały w chwili zajęcia, a powstaną po dokonaniu zajęcia z tytułu tych dostaw, robót i usług. Z powyższego wynika, że w przypadku zajęcia wierzytelności pieniężnych z tytułu innego niż dostawa, roboty czy usługi, zakaz przekazywania do rąk zobowiązanego tej wierzytelności lub jej części odnosi się do wierzytelności, które w chwili zawiadomienia o zajęciu już istniały.

Jednocześnie z przesłaniem zawiadomienia o zajęciu wierzytelności pieniężnej, organ egzekucyjny:

1)    wzywa dłużnika zajętej wierzytelności, aby w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia złożył oświadczenie dotyczące tego, czy:

1. uznaje zajętą wierzytelność zobowiązanego,
2. przekaże organowi egzekucyjnemu z zajętej wierzytelności kwoty na pokrycie należności lub z jakiego powodu odmawia tego przekazania,
3. w jakim sądzie i przed jakim organem toczy się albo toczyła się sprawa o zajętą wierzytelność;

2)    zawiadamia zobowiązanego, że nie wolno mu zajętej kwoty odebrać ani też rozporządzać nią lub ustanowionym dla niej zabezpieczeniem;

3)    doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został wcześniej doręczony, a także odpis wniosku o dokonanie w księdze wieczystej wpisu o zajęciu wierzytelności.

Nieprzekazanie zajętych kwot do egzekucji, naraża na możliwość skierowania egzekucji do składników majątkowych nieprzekazującego w celu realizacji zajęcia (nieuznanie wierzytelności przez dłużnika).

Stosowanie środka egzekucyjnego w postaci zajęcia wierzytelności pieniężnej, jeżeli organowi egzekucyjnemu jest wiadomo, że zajęta wierzytelność jest zabezpieczona przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów, przesyła on do sądu:

1.  wniosek o dokonanie w księdze wieczystej wpisu o zajęciu wierzytelności lub
2.  wniosek o złożenie tego wniosku do zbioru dokumentów.

Do wniosku organu egzekucyjnego dołącza się odpis tytułu wykonawczego.

Jeżeli zajęta wierzytelność należy się zobowiązanemu od organów będących jednocześnie jednostkami budżetowymi lub samorządowymi zakładami budżetowymi albo od funduszy, których są dysponentami, za dłużnika zajętej wierzytelności uważa się organ właściwy do wydania polecenia wypłaty.

W przypadku uchylania się przez dłużnika od przekazania zajętej kwoty, który uznał wierzytelność, a ta stała się wymagalna, zajęta wierzytelność albo część wierzytelności może być ściągnięta od dłużnika zajętej wierzytelności w trybie egzekucji administracyjnej.

Egzekucja z kwot będących przedmiotem krajowych przekazów pocztowych odbywa się przy odpowiednim stosowaniu przepisów dotyczących egzekucji z innych wierzytelności pieniężnych. Wierzycielem jest wówczas adresat przekazu, a dłużnikiem zajętej wierzytelności – placówka pocztowa, która obowiązana jest wypłacić kwotę przekazu adresatowi.

 Egzekucja z praw z instrumentów finansowych w rozumieniu przepisów o obrocie instrumentami finansowymi zapisanych na rachunkach papierów wartościowych lub innych rachunkach oraz z wierzytelności z rachunków pieniężnych. Zgodnie z treścią ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi, instrumentami finansowymi nazywać należy:

1. papiery wartościowe;
2. niebędące papierami wartościowymi:
   1. tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,
   2. instrumenty rynku pieniężnego,
   3. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne,
   4. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
   5. opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu,
   6. niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu opcje,  kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
   7. instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,
   8. kontrakty na różnicę,
   9. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp

procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian

klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek

inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych;

 Rachunkami papierów wartościowych są rachunki, na których zapisywane są zdematerializowane papiery wartościowe, prowadzone wyłącznie przez:

1)    domy maklerskie i banki prowadzące działalność maklerską, banki powiernicze, zagraniczne firmy inwestycyjne i zagraniczne osoby prawne prowadzące działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w formie oddziału, Krajowy Depozyt, spółkę, której Krajowy Depozyt przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 1 pkt 1*, oraz Narodowy Bank Polski – jeżeli oznaczenie tych rachunków pozwala na identyfikację osób, którym przysługują prawa z papierów wartościowych;

2)    inne podmioty będące uczestnikami depozytu papierów wartościowych lub

systemu rejestracji papierów wartościowych prowadzonego przez Narodowy Bank Polski, pośredniczące w zbywaniu papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski – jeżeli dokonywane przez nie zapisy dotyczą tych papierów i pozwalają na identyfikację osób, którym przysługują prawa z papierów wartościowych.

 Zajęcia praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunku papierów wartościowych lub innym rachunku, oraz z wierzytelności z rachunku pieniężnego zobowiązanego dokonuje się poprzez przesłanie zawiadomienia. Zawiadamiając dłużnika zajętej wierzytelności, organ egzekucyjny zawiadamia również zobowiązanego o zajęciu jego praw z instrumentów finansowych i wierzytelności z rachunku pieniężnego, doręczając mu odpis tytułu wykonawczego oraz odpis zawiadomienia skierowanego do prowadzącego rachunki.

Ponadto, na organie egzekucyjnym spoczywa obowiązek zawiadomienia prowadzącego rachunki również o tym, aby przekazał organowi egzekucyjnemu środki do wysokości egzekwowanej należności wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie oraz kosztami egzekucyjnymi. Jeżeli środki na rachunku bankowym nie są wystarczające do pokrycia należnych kwot, na żądanie organu egzekucyjnego, prowadzący rachunki zobowiązany jest dokonać sprzedaży zajętych instrumentów finansowych, a uzyskaną ze sprzedaży kwotę wpłacić organowi egzekucyjnemu albo zawiadomić ten organ w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o przeszkodzie w dokonaniu realizacji zajęcia, także jeżeli rachunek pieniężny, papierów wartościowych lub inny nie jest prowadzony.

Wraz z przesłaniem zawiadomienia, organ egzekucyjny:

1. zawiadamia zobowiązanego o zajęciu jego praw z instrumentów finansowych i wierzytelności z rachunku pieniężnego, doręczając mu odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został wcześniej doręczony, i odpis zawiadomienia skierowanego do prowadzącego rachunki o zajęciu praw z instrumentów finansowych i wierzytelności z rachunku pieniężnego, jak również zawiadamia zobowiązanego, że nie wolno mu zajętymi prawami rozporządzać;
2. wzywa zobowiązanego, aby w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia poinformował organ egzekucyjny, w jakiej kolejności i po jakiej cenie instrumenty finansowe mają być zbywane.

 Organ egzekucyjny wystawia zlecenie sprzedaży instrumentów finansowych po cenie umożliwiającej realizację zlecenia w obrocie zorganizowanym:

1. jeżeli zobowiązany w wyznaczonym terminie nie wskazał ceny lub kolejności zbycia instrumentów finansowych lub
2. jeżeli w terminie kolejnych 5 dni transakcyjnych sprzedaż instrumentów finansowych zgodnie z dyspozycją zobowiązanego nie dojdzie do skutku.

W takim przypadku zakres i kolejność sprzedaży instrumentów finansowych ustala organ egzekucyjny na podstawie notowań z dnia poprzedzającego dzień zlecenia ich sprzedaży w obrocie zorganizowanym. W pierwszej kolejności, sprzedaży podlegają instrumenty finansowe, których ceny w dniu poprzedzającym dzień zlecenia sprzedaży zapewniały najwyższy dochód lub najniższą stratę liczoną w stosunku do wartości nominalnej tych instrumentów.

Jeżeli po upływie terminu, o którym mowa w art. 93 § 2 EgzAdmU, sprzedaż instrumentów finansowych nie dojdzie do skutku lub uzyskana ze sprzedaży kwota nie wystarcza na pokrycie dochodzonych ze sprzedaży należności, organ egzekucyjny zleca dokonanie sprzedaży uzupełniających, zgodnie z zasadami przytoczonymi powyżej.

Zapisu instrumentów finansowych nabywcy na jego rachunku, prowadzący te rachunki dokonuje na podstawie postanowienia organu egzekucyjnego, w którym ten stwierdza nabycie praw w postępowaniu egzekucyjnym.

W przypadku dokonania przez prowadzącego rachunki wypłaty zobowiązanemu zajętych kwot uzyskanych ze sprzedaży zajętych praw z instrumentów finansowych albo wykonania rozporządzeń zobowiązanego powodujących nieskuteczność prowadzonej egzekucji, wobec prowadzącego rachunki stosuje się środki egzekucji administracyjnej w celu realizacji zajęcia.

Do zajęcia instrumentów finansowych zapisanych na rachunku papierów wartościowych lub innym rachunku, lecz niebędących przedmiotem obrotu zorganizowanego, stosuje się odpowiednio zasady, o którym mowa w art. 93 § 1, 3-4 i § 5 pkt 1 EgzAdmU*. Prowadzący rachunki niezwłocznie przesyła organowi egzekucyjnemu wyciąg z rachunków zobowiązanego po otrzymaniu zawiadomienia o zajęciu instrumentów finansowych. Sprzedaż instrumentów finansowych następuje na rzecz osób fizycznych w trybie właściwym dla sprzedaży ruchomości.

Jeżeli egzekucja na tym samym rachunku prowadzona jest także przez inny organ egzekucyjny, prowadzący rachunki niezwłocznie zawiadamia o tym właściwe organy egzekucyjne.

Egzekucja z papierów wartościowych niezapisanych na rachunku papierów wartościowych.