strona główna baza prawa podatkowego . . . zasada ostrożności w rachunkowościzasada ostrożności w rachunkowości

Zasada ostrożności w rachunkowości

Zasada ostrożności, inaczej ostrożnej wyceny, jest jedną z nadrzędnych zasad rachunkowości. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2013 r., poz. 330 z późn. zm., zw. dalej:RachU), poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty), z zachowaniem zasady ostrożności.

Artykuł 7 RachU stanowi, że wycena aktywów i pasywów odbywa się według rzeczywiście płaconych za ich nabycie cen lub ponoszonych na ich wytworzenie kosztów. Aktywa i pasywa wyceniane są zatem w koszcie historycznym skorygowanym odpowiednio z tytułu ostrożności. W wielu przypadkach odnosi się to jednak wyłącznie do początkowego ujęcia danej pozycji, ponieważ na dzień bilansowy RachU nakazuje lub dopuszcza wycenę wielu składników majątkowych według wartości godziwej.

Zasada ostrożnej wyceny została zastąpiona zasadą ostrożności. Realizacja zasady ostrożności polega na ujęciu w wyniku finansowym (bez względu na jego wysokość) zmniejszeń wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów. Oznacza to m.in. dokonywanie odpisów aktualizujących wartość należności czy odpisów odzwierciedlających utratę wartości aktywów, np. środków trwałych czy zapasów.

Zastosowanie zasady ostrożności w odniesieniu do wyceny bilansowej powinno skutkować prezentacja w bilansie „realnej”, czyli niezawyżonej wartości zasobów majątkowych jednostki. W odniesieniu do ustalania wyniku finansowego przestrzeganie zasady ostrożności oznacza uznanie jedynie pewnych przychodów oraz wszystkich poniesionych kosztów. Ostrożność wymaga również tworzenia (i uwzględnienia w wyniku finansowym) rezerw na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.

Warto zaznaczyć, że zasada ostrożności jest jedną z podstawowych różnic, jakie dzieli system bilansowy i system podatkowy. Prawo podatkowe nie akceptuje zasady ostrożności, przyjmując poniesienie kosztu jako warunek konieczny jego uznania. Koszty wynikające z zastosowania zasady ostrożności na ogół nie stanowią kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu prawa podatkowego.

Opracowano na podstawie: pod. red. A. Jarugowej, T. Martyniuk, Komentarz do ustawy o rachunkowości, Gdańsk 2005

Nota zawiera pełną treść. Jest dostępna bezpłatnie.

System logowania i płatnego dostępu do not jest obecnie niedostępny.