strona główna baza prawa podatkowego . . . zasada współmierności w rachunkowościzasada współmierności w rachunkowości

Zasada współmierności w rachunkowości

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.) podmioty gospodarcze są obowiązane stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości w celu zapewnienia przejrzystego i rzetelnego odzwierciedlenia sytuacji majątkowej oraz wyniku finansowego przedsiębiorstwa. Ustawa jako zasady rachunkowości definiuje wybrane i stosowane przez jednostkę rozwiązania dopuszczone ustawą, w tym również określone w MSR, zapewniające wymaganą jakość sprawozdań finansowych ( art. 2 ust.1 pkt 11). Zasady te są niepodwarzalnie istotne w systemie rachunkowości i z tego względu są powszechnie nazywane nadrzędnymi zasadami rachunkowości. Wśród nich wymienia się zasadę współmierności przychodów i kosztów w myśl, której sporządzając księgi rachunkowe oraz ustalając wynik finansowy należy ująć ogół osiągniętych przychodów oraz całość kosztów związanych z ich uzyskaniem .

Zgodnie z art. 6 ust. 2 jednostka jest obowiązana do zapewnienia zasady współmierności przychodów  i związanych z nimi kosztów poprzez zaliczanie do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego kosztów lub przychodów dotyczących przyszłych okresów, a także przypadających na ten okres sprawozdawczy kosztów, które jeszcze nie zostały poniesione. W myśl tej zasady wynik finansowy ustalany jest na podstawie uzyskanych w danym roku obrotowym przychodów oraz właściwych dla ich osiągnięcia kosztów, czyli kosztów współmiernych, niekoniecznie opłaconych, nawet niezafakturowanych poniesionych w danym okresie sprawozdawczym. Oznacza to, że przychody oraz koszty danego okresu sprawozdawczego powinien łączyć związek przyczynowo-skutkowy, koszty powinny być powiązane z osiągniętymi przychodami w sposób pośredni lub bezpośredni. Współmiernymi do przychodów wygenerowanych w danym okresie sprawozdawczym można uznać również koszty dotyczące ogółu przychodów osiągniętych w tym okresie, np. koszty zarządu, sprzedaży. Przychody i koszty odnoszące się do innego roku obrotowego niż okres sprawozdawczy ujmuje się w ramach aktywów lub pasywów bilansu w pozycji rozliczeń międzyokresowych ( czynnych lub biernych ) kosztów lub przychodów. * Reguła ta ma zapewnić precyzyjny pomiar otrzymywanych wyników działalności podmiotu oraz rzetelny i przejrzysty obraz prowadzonej działalności gospodarczej.

      Zasadę współmierności przychodów i kosztów można interpretować w ramach jej dwóch aspektów, a mianowicie współmierności czasowej oraz merytorycznej. Pierwsza z nich mówi o tym, że uzyskane przychody, przypadające na dany okres przeciwstawia się kosztom przypadającym w tym okresie. Współmierność merytoryczna natomiast oznacza, że osiągniętym przychodom ze sprzedaży produktów przyporządkowuje się koszty związane z ich wytworzeniem. *

      W celu zobrazowania przestrzegania zasady współmierności przychodów i kosztów w aspekcie merytorycznym w praktyce należy oprzeć się na konkretnym przykładzie. Załóżmy zatem, że firma zajmująca się produkcją oraz sprzedażą sprzętu RTV wyprodukowała 200 szt. telewizorów, których jednostkowy koszt wytworzenia wyniósł 1.200 zł. oraz sprzedała 100 szt. telewizorów w cenie sprzedaży równej 2.500 zł. Osiągnięte przychody kształtują się na poziomie 250.000 zł. Przedsiębiorca stosując zasadę współmierności za koszty związane z uzyskanym przychodem uzna koszty wytworzenia 100 szt. sprzedanych lodówek, czyli 120.000 zł. Osiągnięty zysk wyniesie...