Słownik
Pobór podatku u źródła
Ze względu na sposób poboru podatku wyróżnia się:
- metodę poboru podatku u źródła oraz
- metodę poboru podatku u osoby uzyskującej dochód.
Pobór podatku u źródła polega na tym, że „podatek z danego źródła przychodu pobiera podmiot, który wypłaca dochód, np. pracodawca z tytułu wynagrodzeń za pracę, instytucja bankowe z tytułu odsetek, spółki z tytułu dywidend”*.
Zasada poboru podatku u źródła ma zastosowanie także w prawie międzynarodowym. Chodzi o sytuacje, w których podatnik uzyskuje dochód w państwie innym niż państwo miejsca jego zamieszkania albo siedziby. Bowiem żadne państwo „nie rezygnuje z władztwa podatkowego i jurysdykcji podatkowej w odniesieniu do swoich obywateli, nawet jeżeli uzyskują oni dochody i podlegają opodatkowaniu poza granicami tego państwa. (…) Usprawiedliwieniem do nakładania podatków jest albo odwoływanie się do osobistych związków podatnika z danym państwem, albo do ekonomicznych związków dochodu i majątku z danym państwem. Jeżeli żadne z państw nie zrezygnuje z opodatkowania i występuje z roszczeniami podatkowymi (zachodzi nakładanie się co najmniej dwóch jurysdykcji podatkowych)*, to mamy wówczas do czynienia z podwójnym opodatkowaniem”*. Z prawnego punktu widzenia roszczenia podatkowe państw opierają się:
- na zasadzie rezydencji albo
- na zasadzie źródła.
„W pierwszym przypadku państwo opodatkowuje wszelkie dochody swoich rezydentów (podmiotów mających miejsce zamieszkania lub siedzibę na terenie danego kraju) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. W przypadku stosowania zasady źródła państwa opodatkowują dochody, które powstały na ich terytorium, bez względu na to czyim rezydentem jest dany podmiot. Przy stosowaniu zasady rezydencji mamy do czynienia z nieograniczonym obowiązkiem podatkowym, a w przypadku zasady źródła z ograniczonym obowiązkiem podatkowym. Nieograniczony obowiązek podatkowy to zasada, zgodnie z którą państwo opodatkowuje dochody swoich rezydentów, bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Ograniczony obowiązek podatkowy to opodatkowanie dochodów nierezydenta danego państwa uzyskanych ze źródeł przychodów położonych w tym państwie. Państwo to znajduje się w trudnej sytuacji, bowiem nie może żądać od nierezydentów deklaracji (zeznań) podatkowych zawierających dane o dochodzie. Swoiste »pierwszeństwo« przysługuje tu państwu rezydencji. Dlatego najszersze zastosowanie do opodatkowania dywidend, odsetek oraz należności licencyjnych znajduje tu technika poboru podatku u źródła. Jeśli jednak nierezydenci posiadają na terenie danego państwa zakład, to istnieje możliwość pobrania podatku od dochodu”*.
Opracowane na podstawie:
Buczek A., Dzwonkowski H., Etel L., Gliniecka J., Glumińska-Pawlic J., Huchla A., Miemiec W., Ofiarski Z., Serwacki J., Zdebel M., Zgierski Z., Prawo podatkowe, Warszawa 2006, s. 371.
