Słownik
Płatnik podatku
Zgodnie z art. 8 OrdPU płatnik to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do trzech czynności:
1) obliczenia podatku przypadającego do zapłaty od podatnika,
2) pobrania podatku od podatnika,
3) wpłacenia podatku we właściwym terminie organowi podatkowemu*.
„Status płatnika uzyskuje podmiot, któremu przepis prawa powierza realizację powyższych obowiązków, nawet jeśli nie jest nazwany płatnikiem. »Jeżeli (…) szczegółowe przepisy podatkowe powierzają określonym podmiotom obliczanie i pobieranie od podatnika podatku i wpłacanie go na właściwy rachunek, to podmiot ten staje się płatnikiem (…) bez względu na to, czy w przepisach szczególnych został on wyraźnie nazwany płatnikiem« (wyrok NSA z 25.9.1987 r., III SA 316/87, ONSA 1987/2/66).
Z punktu widzenia regulacji konstytucyjnych, obowiązki płatnika nie powinny być wprowadzane w drodze aktów niższej rangi niż ustawa*”*.
„Terminy pobrania podatku przez płatnika od podatnika określają przepisy poszczególnych ustaw podatkowych. Natomiast termin wpłaty przez płatnika należności pobranych od podatnika jest określony w art. 47 § 4 OrdPU. Zgodnie z tym przepisem terminem płatności dla płatników jest ostatni dzień, w którym, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, powinna nastąpić wpłata należności z tytułu podatku (…).
Wpłata należności z tytułu podatku może nastąpić zarówno w formie gotówkowej, jak i bezgotówkowej (…). Ordynacja podatkowa wprowadza pewne zastrzeżenie w tym zakresie. Jeśli wpłata podatku dokonywana jest przez płatnika prowadzącego działalność gospodarczą oraz zobowiązanego do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów – to zgodnie z art. 61 OrdPU - następuje ona w formie polecenia przelewu (…).
(…) Niewpłacone przez płatnika w terminie płatności należności podatkowe przypadające od podatnika, zaliczki na podatek lub raty podatku stanowią należności traktowane jak zaległości podatkowe od których naliczane są odsetki za zwłokę (…)”*.
Płatnik ponosi odpowiedzialność za:
- niewpłacenie pobranego podatku (art. 77 KKS),
- niepobranie podatku bądź pobranie go w kwocie niższej niż należnej (art. 78 KKS),
- nieujawnienie we właściwym terminie osoby, do której obowiązków należy obliczanie i pobieranie podatków oraz ich terminowe wpłacenie organowi podatkowemu (art. 79 KKS),
- niezłożenie w terminie deklaracji (art. 79 § 2 KKS),
- niezłożenie właściwemu organowi informacji podatkowej (art. 80 KKS),
- niezłożenie informacji podsumowującej, podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w złożonej informacji podsumowującej (art. 80a KKS),
- niedokonanie w terminie zgłoszenia identyfikacyjnego albo aktualizacji objętych nim danych, dokonanie zgłoszenia więcej niż raz, niepodanie numeru identyfikacji podatkowej lub podanie numeru nieprawdziwego (art. 81 KKS).
„Obliczenie, pobranie oraz wpłacenie pobranej od podatnika kwoty podatku nie są jedynymi obowiązkami spoczywającymi na płatniku. Ustawodawca zobowiązuje ten podmiot do wykonania szeregu innych obowiązków mających na celu sprawne i terminowe wykonanie powinności wynikających z art. 8 OrdPU”*. Należy do nich:
- obowiązek prowadzenia wymaganej dokumentacji podatkowej,
- obowiązek przechowywania dokumentacji związanej z poborem podatku do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania płatnika (art. 32 OrdPU) oraz
- w odniesieniu do płatników którzy są osobami prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej - obowiązek wyznaczania osób, do których obowiązków będzie należeć obliczenie, pobranie i wpłacenie podatku, a także
- obowiązek zgłoszenia organowi podatkowemu imion, nazwisk i adresów tychże osób (art. 31 OrdPU)
Z tytułu obliczania, pobierania oraz terminowego wpłacania podatków stanowiących dochód budżetu państwa płatnikowi przysługuje zryczałtowane wynagrodzenie* (art. 28 OrdPU).
Opracowane na podstawie:
Buczek A., Dzwonkowski H., Etel L., Gliniecka J., Glumińska-Pawlic J., Huchla A., Miemiec W., Ofiarski Z., Serwacki J., Zdebel M., Zgierski Z., Prawo podatkowe, Warszawa 2006, s. 25.
Dzwonkowski H.: Ordynacja podatkowa, wyd. III, C.H.Beck, Warszawa 2011, s. 109 - 110.