Słownik
Podatek od wydatków
Dzieląc podatki według przedmiotu opodatkowania wyróżniamy podatki: przychodowe, dochodowe, majątkowe i od wydatków.
Podatki od wydatków (konsumpcyjne) obciążają dochód (majątek) podatnika w momencie jego wydatkowania. „Wyróżnienie podatków konsumpcyjnych nie jest jednoznaczne, ponieważ podatki mieszczące się w tej grupie można jednocześnie zaliczyć do innych grup. Podatkiem jednoznacznie konsumpcyjnym jest zawsze akcyza, która obciąża dobra uznawane za luksusowe. Natomiast podatek obrotowy zalicza się także do podatków przychodowych. Za podatki konsumpcyjne można także uznawać takie podatki majątkowe, jak podatek od środków transportowych (…).
Cechą charakterystyczną tych podatków jest to, że ich materialny ciężar ponosi konsument, natomiast ich podatnikiem w sensie formalnym jest podmiot prowadzący działalność gospodarczą, z tytułu sprzedaży towarów lub świadczenia usług podlegających opodatkowaniu”*.
Zgodnie z klasyfikacją podatków polskich, według kryterium przedmiotu opodatkowania, do podatków od wydatków zalicza się:
-
- podatek od towarów i usług,
- podatek akcyzowy,
- podatek od gier.
„(…) podatek akcyzowy należy do kategorii tak zwanych podatków konsumpcyjnych, co oznacza, iż jest on związany z obrotem wyraźnie wskazanych wyrobów akcyzowych oraz stanowi stały element kalkulacji ceny płaconej przez nabywcę (z reguły konsumenta), a osoba wskazana jako podatnik i uiszczająca go na rzecz Skarbu Państwa nie ponosi w sensie ekonomicznym jego ciężaru, lecz nabywca finalny, co wynika jasno z ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (art. 3 ust. 1 pkt 1). Zwrot wartości przekazanej należy się zatem temu, kto tę wartość utracił, a zatem tej osobie, która faktycznie poniosła ekonomiczny ciężar nienależnie zapłaconego podatku. Zwrot podatku akcyzowego na rzecz osoby, która go tylko formalnie a nie faktycznie zapłaciła prowadziłby do bezpodstawnego wzbogacenia tej osoby. Zatem w sytuacji przyznania prawa do zwrotu podatku akcyzowego skarżącej, powstała by sytuacja, że podatek akcyzowy zawarty w cenie towaru nie zostałby przekazany Skarbowi Państwa, a byłby zapłacony przez finalnego odbiorcę”*.
Niektóre podatki konsumpcyjne, w tym podatek akcyzowy, są przedmiotem harmonizacji w ramach prawa europejskiego. Warto jednak podkreślić, że Polska cały czas posiada „(…) prawo objęcia innych produktów niż produkty akcyzowe ( w rozumieniu Dyrektywy Horyzontalnej ) podatkiem konsumpcyjnym. Kwestia nazwy tego podatku, jego umiejscowienia w procesie tworzenia prawa, konstrukcji, stawek oraz restrykcji zakresie kontroli i przemieszczania w kraju pozostają poza "zainteresowaniem" prawa wspólnotowego”*.
Opracowane na podstawie:
Buczek A., Dzwonkowski H., Etel L., Gliniecka J., Glumińska-Pawlic J., Huchla A., Miemiec W., Ofiarski Z., Serwacki J., Zdebel M., Zgierski Z., Prawo podatkowe, Warszawa 2006, s.63, 65-66.
