strona główna niezbędnik słownik

Obowiązek i zobowiązanie podatkowe to dwie nazwy materialnego stosunku prawno-podatkowego. Nazwy te dotyczą tego samego stosunku prawnego w dwóch jego różnych fazach:

• powstawania (obowiązek) i
• wymiaru (zobowiązanie).

„Potrzebę wprowadzenia w prawie podatkowym tych dwóch pojęć obowiązku i zobowiązania, czyli stosunku prawnego w dwóch fazach, powstawania (obowiązek) i wymiaru (zobowiązanie), wymusiło to, że treść stosunku prawnego, który powstaje samoistnie i wirtualnie z mocy prawa, poznajemy przez wymiar, czyli stosowanie prawa. Bez wymiaru obowiązek podatkowy jest niepoznawalny. Obowiązek i zobowiązanie są więc synonimami materialnego stosunku prawno-podatkowego w dwóch różnych fazach i formach istnienia*. Wyjaśnia to, dlaczego stosunek prawny musi być w Ordynacji podatkowej odróżniony raz jako obowiązek, a po raz drugi jako zobowiązanie. Aby obowiązek stał się zobowiązaniem musi przybrać w wyniku działania podatnika, płatnika lub organu podatkowego postać normy indywidualnej typu: »Jan Kowalski powinien zapłacić podatek w wysokości W w czasie T«. Norma ta jest jednostkowa ze względu na adresata i konkretna ze względu na zachowanie się, które wyznacza*. Zawiera ona zsyntetyzowany stosunek prawny, który odzwierciedla treść obowiązku podatkowego w kwocie należności podatkowej”*.

Opracowane na podstawie:

Dzwonkowski H. (red.), Prawo podatkowe, Warszawa 2010, s. 67.