strona główna niezbędnik słownik

Pod pojęciem transfer pricing należy rozumieć zjawisko przerzucania dochodów. Występuje ono w podatkach dochodowych i jest dość powszechne, szczególnie w przypadku przedsiębiorstw wielonarodowych*.

Transfer pricing zachodzi wyłącznie wtedy, gdy stronami transakcji są tzw. podmioty powiązane, które stosują ceny nierynkowe. O podmiotach powiązanych można mówić w sytuacji, gdy przedsiębiorstwa uczestniczą bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu, kontroli lub kapitale innego przedsiębiorstwa albo te same osoby uczestniczą bezpośrednio w zarządzaniu, kontroli lub kapitale dwóch przedsiębiorstw*.

„Jeżeli podatnicy dokonują tzw. przerzucania dochodów, organ podatkowy powinien przeprowadzić postępowanie i wydać decyzję usuwającą skutki nieprawidłowego zadeklarowania dochodu podatkowego. Dochody takie określa się w drodze oszacowania, ustalając przybliżone ceny rynkowe przy zastosowaniu następujących metod:

1. porównywalnej ceny niekontrolowanej,
2. ceny odsprzedaży,
3. rozsądnej marży („koszt plus”).

W metodzie porównywalnej ceny niekontrolowanej dowodami są ceny, w metodzie ceny odprzedaży i metodzie „koszt plus” – marże, a w metodzie zysku transakcyjnego – zysk. W szczególnych zasadach ustalania wartości rynkowej dóbr niematerialnych i usług zastosowanie mają wszystkie tego rodzaju dowody, a więc ceny, zyski i koszty”*.

W zakresie opodatkowania dochodów osób prawnych - do relacji między tzw. podmiotami powiązanymi – stosowany jest art. 11 PDOPrU.  Z podmiotami powiązanymi mamy do czynienia w sytuacji, gdy między nimi istnieją powiązania kapitałowe (określone na 5% prawa głosu jednej spółki w drugiej) albo związki gospodarcze – powiązania rodzinne, majątkowe lub wynikające ze stosunku pracy między osobami (podmiotami) pełniącymi funkcje zarządzające lub nadzorcze w dwóch lub więcej podmiotach gospodarczych. „Powiązanie może występować zarówno między podmiotami krajowymi, jak i między podmiotami krajowymi i zagranicznymi. Artykuł 11 PDOPrU znajduje zastosowanie, gdy powiązania powyższe wykorzystywane są do »przerzucania« dochodów, tj. sztucznego gospodarczo i finansowo zmniejszania dochodu podatnika (zwykle w połączeniu ze zwiększeniem dochodu innego podmiotu, działającego na korzystniejszych warunkach podatkowych). Odbywa się to na ogół poprzez kształtowanie nienaturalnych cen w transakcjach podmiotów powiązanych. Przeciwdziałanie temu zjawisku polega na przyjęciu, dla celów tylko podatkowych, innych niż podane w umowach cen w obrocie między podmiotami powiązanymi. Dotyczyć to może i cen zakupu, i cen sprzedaży – zawsze z perspektywy ocenianego podatnika”*. Szczegółowe przepisy* wskazują metody postępowania przy korekcie cen transakcyjnych.

Jeżeli chodzi o opodatkowanie osób fizycznych, to przepisy dotyczące podmiotów powiązanych zostały umieszczone w art. 25 PDOFizU. Treść tego przepisu jest analogiczna do regulacji przyjętych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 11).

Opracowane na podstawie:

Dzwonkowski H. (red.), Prawo podatkowe, Warszawa 2010, s. 91, 200 – 201.